Biblioteka

Słowo „biblioteka” wywodzi się z języka greckiego i oznacza zbiór książek. Tak więc możemy powiedzieć, że jest to instytucja kulturalna zajmująca się przede wszystkim gromadzeniem, przechowywaniem oraz udostępnianiem materiałów bibliotecznych (zwłaszcza książek).

Dość prawdopodobne jest, iż wraz z powstaniem pisma oraz pierwszych książek zaczęły również powstawać niewielkie księgozbiory.

Pierwsze konkretne informacje na temat bibliotek  sugerują ich istnienie już w trzecim tysiącleciu p.n.e. – w Chinach oraz Egipcie. Przekazy źródłowe wskazują, że w VII w. p.n.e. w Mezopotamii  powstała biblioteka Aszurbanipala zawierająca ponad 5000 dzieł zapisanych na tabliczkach klinowych, natomiast w VI w. p.n.e. w starożytnej Grecji powstały biblioteki tyrana Polikratesa na wyspie Samos oraz Pizystrata w Atenach. Ogromną sławą cieszyły się: Biblioteka Aleksandryjska założona przez Ptolemeuszów, a także biblioteka w Cezarei zawierająca największy w starożytności zbiór dzieł chrześcijańskich. W okresie helleńskim niektóre z bibliotek posiadały już charakter publiczny.

W średniowieczu rozwinęły się biblioteki klasztorne i kościelne (warto wspomnieć, iż w niektórych klasztorach zakonnicy zajmowali się przepisywaniem książek funkcjonujących wciąż jako rękopisy), a także uniwersyteckie. Również znamienite dwory mogły poszczycić się posiadaniem prywatnych księgozbiorów.

Wszystkie biblioteki średniowieczne miały charakter prywatny, bądź posiadały ściśle określony krąg użytkowników, dopiero renesans wprowadził powszechną dostępność do zbiorów. Dzięki rozpowszechnieniu druku na przełomie XV i XVI w. książki stały się tańsze, a co za tym idzie bardziej dostępne. W tym czasie powstały liczne biblioteki humanistów, możnowładców, a nawet mieszczan. W XVII i XVIII w. zaczęły powstawać biblioteki publiczne – niektórzy szlachcie udostępniali zgromadzone przez siebie zbiory. Warto w tym miejscu przywołać powstałą w XVIII w. pierwszą w Polsce publiczną bibliotekę braci Załuskich.

Na przełomie XIX i XX w. wraz z upowszechnieniem się nauki, szkolnictwa oraz wraz ze wzrostem produkcji wydawniczej doszło do gwałtownego rozwoju bibliotek, które zyskały rangę ważnych instytucji społeczno – kulturalnych.

Dziś w dobie komputeryzacji możemy skorzystać z coraz liczniejszych bibliotek internetowych, pobrać interesującą nas książkę w dowolnym formacie i przeczytać na nośniku elektronicznym. Nic jednak nie zastąpi przyjemności czytania zwykłej książki, podczas którego, przewracając kolejne strony, czujemy szorstkość papieru i jego charakterystyczny zapach.